Đổi mới cơ chế xử lý giao dịch của Solana: Từ tốc độ đến tạo ra giá trị

Solana nổi tiếng với tốc độ giao dịch nhanh và khối lượng giao dịch lớn, nhưng liệu điều này có nghĩa là nó đã đạt đến sự hoàn hảo? Sau khi phân tích sâu, chúng tôi phát hiện ra một vấn đề then chốt: liệu những giao dịch này có đang tạo ra giá trị thực sự?

Trên thực tế, một lượng lớn giao dịch trên mạng Solana không xuất phát từ nhu cầu thực sự, mà là từ các nhà đầu tư chênh lệch giá tần suất cao tận dụng lợi thế thông tin chênh lệch trong mili giây để kiếm lợi nhuận. Những "nhà giao dịch độc hại" này lợi dụng ưu thế kỹ thuật, khi các nhà tạo lập thị trường sắp rút đơn, họ sẽ tăng phí Gas để giao dịch của mình được ưu tiên đóng gói, từ đó hoàn thành việc chênh lệch giá, khiến các nhà tạo lập thị trường phải chịu tổn thất. Để bù đắp cho những tổn thất này, các nhà tạo lập thị trường buộc phải mở rộng chênh lệch giá mua và bán, cuối cùng gây thiệt hại cho quyền lợi của người dùng thông thường.

Solana luôn có tầm nhìn thực hiện sổ lệnh trên chuỗi, thay thế các sàn giao dịch tập trung. Tuy nhiên, sự tồn tại của "nhà giao dịch độc hại" đã trở thành rào cản chính cho việc đạt được mục tiêu này. Điều này đã tiết lộ một thách thức mới mà Solana phải đối mặt: khối lượng giao dịch không đồng nghĩa với tính thanh khoản. Một thị trường thực sự khỏe mạnh không cần nhiều giao dịch hơn, mà cần những giao dịch chất lượng cao hơn.

Làm thế nào để loại bỏ các giao dịch độc hại, bảo vệ tính thanh khoản?

Trong hệ thống hiện tại, do cơ chế đấu giá theo chu kỳ đồng thuận của Solana, người đặt lệnh thực chất được ưu tiên, điều này dẫn đến hành vi MEV (Giá trị có thể rút tối đa) độc hại ảnh hưởng đến sự công bằng của thị trường.

Cụ thể, trong đồng thuận hiện tại của Solana, mỗi 400 mili giây là một khoảng thời gian (Slot), giao dịch được sắp xếp theo mức phí Gas ưu tiên đã thanh toán. Trong quá trình này, các nhà tạo lập thị trường cần điều chỉnh báo giá thường xuyên, trong khi các nhà đầu tư chênh lệch giá cao thường theo dõi sự chênh lệch giá và ngay lập tức thực hiện giao dịch khi phát hiện cơ hội. Điều này khiến cho các nhà đầu tư chênh lệch giá có thể trả phí cao hơn để thực hiện giao dịch trước khi các nhà tạo lập thị trường rút đơn, dẫn đến việc các nhà tạo lập thị trường thường xuyên phải chịu thiệt hại.

Trong lý tưởng, sàn giao dịch phi tập trung (DEX) với sổ lệnh nên thực hiện giao dịch theo thứ tự sau: trước tiên thực hiện tất cả các lệnh hủy, sau đó thực hiện các lệnh mới, cuối cùng là thực hiện giao dịch. Tuy nhiên, cơ chế đồng thuận hiện tại của Solana không thể đạt được điều này ở cấp độ vi mô.

Tương tự, trong việc báo giá của oracle, thực tiễn tốt nhất là cập nhật giá oracle trước, sau đó thực hiện giao dịch phụ thuộc vào giá đó. Tuy nhiên, trong khoảng thời gian 400 mili giây hiện tại, sự biến động mạnh của thị trường có thể dẫn đến việc giao dịch vẫn được thực hiện theo giá ban đầu.

Đối với thỏa thuận cho vay, thứ tự thực hiện lý tưởng là trước tiên bổ sung ký quỹ, sau đó tiến hành thanh lý.

Do đó, Solana cần một cơ chế cho phép các giao thức khác nhau sắp xếp giao dịch theo nhu cầu, đây chính là khái niệm kiểm soát thực thi ứng dụng (ACE) mà Solana luôn nhấn mạnh.

BAM: Giải pháp đổi mới của Solana

Thị trường lắp ráp khối (BAM) là giải pháp sáng tạo mà Solana đề xuất để giải quyết những vấn đề này. BAM xây dựng một lớp sắp xếp hoặc lớp xử lý trước giữa ứng dụng trên chuỗi Solana và mạng chính.

BAM sử dụng môi trường thực thi đáng tin cậy (TEEs) để xây dựng hộp cát riêng tư, trong đó thực hiện việc sắp xếp giao dịch dựa trên các quy tắc đã xác định trước hoặc nguyên tắc vào trước ra trước (FIFO). Cơ chế này nhằm phục vụ tốt hơn cho các giao thức như sổ lệnh, sàn giao dịch hợp đồng vĩnh viễn và hồ tối.

Cách hoạt động của BAM

So với quy trình xử lý giao dịch thông thường của Solana, quy trình giao dịch sau khi kết nối với BAM thì có sự khác biệt:

1. Người dùng xác nhận giao dịch trong ví
2. Giao dịch được gửi đến nút RPC
3. Giao dịch được chuyển đến mạng BAM, thực hiện sắp xếp trong TEE
4. Gói giao dịch đã sắp xếp được gửi đến nút Leader của mạng chính Solana
5. Leader sẽ đưa gói dữ liệu BAM vào khối và phát sóng
6. Các nút khác thực hiện xác nhận bỏ phiếu

BAM như một tính năng tùy chọn, không xung đột với quá trình đồng thuận của mạng chính Solana. Nó thực hiện việc sắp xếp giao dịch "ngoài chuỗi" trước, sau đó gửi giao dịch đã được đóng gói lên mạng chính.

Chế độ sắp xếp giao dịch của BAM

BAM hỗ trợ ba chế độ hoạt động:

1. Chế độ mặc định của Solana
2. Chế độ Block-Engine (tương tự như giải pháp MEV hiện tại)
3. Chế độ BAM (sắp xếp theo FIFO một cách nghiêm ngặt)

Các đặc điểm cốt lõi của mô hình BAM bao gồm:

• Sử dụng TEE để xây dựng môi trường riêng tư cho việc sắp xếp giao dịch, đảm bảo tính công bằng
• Thực hiện logic sắp xếp giao dịch phức tạp thông qua hệ thống plugin
• Cho phép ứng dụng tùy chỉnh thứ tự giao dịch theo quy tắc đã định sẵn

Ứng dụng thực tế của BAM

1. Bảo vệ thanh lý cho vay: Thực hiện các thao tác bổ sung tài sản thế chấp trước, sau đó tiến hành kiểm tra thanh lý.
2. Bộ giao dịch cấp nguyên tử: trước tiên cập nhật giá oracle, sau đó thực hiện giao dịch liên quan, có thể thanh toán đồng thời các sản phẩm phái sinh.
3. Bảo vệ biến động giá: Phát hiện các lệnh lớn và thực hiện theo từng đợt, tránh biến động mạnh trên thị trường
4. Bảo vệ nhà tạo lập thị trường: Cho phép rút lệnh và treo lệnh lại nhanh chóng trong trường hợp sự cố, giảm thiểu việc chênh lệch giá bất hợp pháp.

Kết luận

BAM đã đưa tính khả thi, bảo vệ quyền riêng tư và tính lập trình vào quy trình xử lý giao dịch của Solana. Nó cho phép các nhà phát triển xây dựng cơ sở hạ tầng tài chính phức tạp hơn, chẳng hạn như sổ lệnh giới hạn trung tâm, sàn giao dịch hợp đồng vĩnh viễn và bể tối. Sự đổi mới này sẽ cải thiện đáng kể trải nghiệm giao dịch của Solana, khiến nó gần gũi hơn với hiệu suất của sàn giao dịch tập trung, đồng thời thúc đẩy sự phát triển đổi mới của toàn bộ hệ sinh thái.