Chiến tranh bùng nổ trở lại! Vào ngày 23 tháng 6, đội ngũ thanh lý phá sản của FTX đã chính thức ném một quả bom nặng vào tòa án. Họ đã hoàn toàn bác bỏ yêu cầu bồi thường khổng lồ lên tới 1,53 tỷ USD của Three Arrows Capital (3AC), yêu cầu thẩm phán xóa bỏ hoàn toàn. Cái tát vang dội này đã ngay lập tức làm cho cuộc "chiến tranh linh hồn" kéo dài nhiều năm này lại một lần nữa leo thang. Hai đế chế tiền điện tử đã nằm xuống, "linh hồn" của chúng lại một lần nữa cắn xé nhau tại tòa án, và cuộc xung đột pháp lý mới nhất này cũng mở ra một chương mới cho sự kiện "sinh mệnh rối rắm" đen tối và hỗn loạn nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Để hiểu rõ vở kịch lớn này, chúng ta phải trước tiên tìm hiểu về ba nhân vật then chốt trên bàn cờ, cũng như những cơn bão máu và nước mắt đủ sức để được chuyển thể thành một bộ phim Hollywood đằng sau họ.
Người đầu tiên là SBF (Sam Bankman-Fried) với kiểu tóc bù xù, người sáng lập đế chế FTX. Trước khi xảy ra vụ sụp đổ lớn vào năm 2022, anh ta là một vị thần trong thế giới tiền điện tử, là "kị sĩ áo trắng" trong mắt vô số tín đồ. Truyền thông đã so sánh anh với J.P. Morgan, và các chính trị gia coi anh như khách quý. Anh ta với mái tóc rối bù, mặc quần short và áo phông, mang hình ảnh của một thiên tài không quan tâm đến hình thức, tuyên bố sẽ cứu thế giới bằng tiền điện tử. Tuy nhiên, khi đế chế sụp đổ, người ta mới nhận ra rằng, dưới lớp áo giáp của "kị sĩ" này, chẳng có gì cả, anh ta chỉ là một "kẻ lừa đảo thế kỷ" bị kết án 25 năm tù.
Người thứ hai là hai nhà sáng lập của Three Arrows Capital (3AC), Su Zhu và Kyle Davies. Họ được coi là "vua cờ bạc" trong giới tiền điện tử, nổi tiếng với sự kiêu ngạo, hăng hái và đòn bẩy khổng lồ hàng tỷ đô la. Triết lý đầu tư của họ, "lý thuyết siêu chu kỳ", từng được coi là kim chỉ nam, và mọi hành động của họ đều có khả năng làm đảo lộn thị trường. Nhưng khi thị trường đảo chiều, cái gọi là "huyền thoại" của họ đã được chứng minh chỉ là một quả bong bóng khổng lồ. Sau khi công ty phá sản, hai người đã diễn một vở kịch lớn chạy trốn toàn cầu, một người bị bắt giam ở Singapore, người kia thì dưới ánh nắng Dubai, tiếp tục đóng vai "quý tộc lưu vong".
Người thứ ba là John J. Ray III, một nhân vật thực sự mạnh mẽ. Một trong những điểm nổi bật nhất trong hồ sơ của ông là ông đã xử lý một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Mỹ - vụ phá sản của Enron. Khi ông được mời để dọn dẹp đống hỗn độn của FTX, vị "vua thanh lý" đã quen với những tình huống lớn này vẫn cảm thấy sốc. Ông thẳng thắn nói trước tòa: Trong hơn bốn mươi năm sự nghiệp của tôi, tôi chưa bao giờ thấy một sự thất bại trong kiểm soát công ty hoàn toàn như vậy và sự thiếu thông tin tài chính đáng tin cậy đến mức này.
Câu chuyện xảy ra giữa ba bên này. Năm 2022, một trận sóng thần sử thi do sự sụp đổ của stablecoin thuật toán Terra/LUNA gây ra, đã quét qua toàn bộ thế giới tiền điện tử. Con tàu sang trọng Three Arrows Capital, được tạo dựng từ đòn bẩy và nợ nần, đã phải chịu đựng cú va chạm đầu tiên, đâm vào tảng băng và nhanh chóng chìm xuống. Ngay sau đó, vài tháng sau, con tàu hàng FTX, tưởng chừng không thể bị phá vỡ, cũng bất ngờ nổ tung, phơi bày một âm mưu hàng tỷ đô la.
Hiện nay, tại tòa án phá sản ở Delaware, hai gã khổng lồ đã "nhập mồ" này, "hồn ma" của chúng lại đang vật lộn vì một "sổ nợ địa ngục" lên tới 1,53 tỷ đô la. Người thanh lý của Three Arrows tuyên bố rằng, vào giây phút cuối cùng trước khi Three Arrows chìm xuống, FTX như một con cá mập khát máu, đã thực hiện một cuộc "tự ăn thịt" hèn hạ, ăn trộm tài sản cuối cùng của họ. Trong khi đó, người thanh lý của FTX lại chế giễu: Các người là những con bạc tự mình chơi hỏng, còn muốn xé một miếng thịt từ những nạn nhân cũng bị cướp sạch như chúng tôi? Không có cửa đâu!
Đây rốt cuộc là một cuộc tống tiền vô liêm sỉ, hay một cuộc đòi lại công lý đến muộn? Để giải mã "cánh cửa bí mật" này, chúng ta phải trở về mùa hè năm 2022 đầy máu, lặn sâu vào đại dương, vớt lên những sự thật bị cố tình chôn vùi.
Một hợp đồng, hai cách nói.
Tại tòa án, các luật sư của hai bên đã kể một câu chuyện hoàn toàn đối lập, như hai cuốn sổ ghi chép cùng một sự kiện nhưng nội dung lại khác nhau.
Sổ sách của FTX ghi lại một câu chuyện về "trật tự và quy tắc".
Trong cuốn sổ này, FTX là một "người cai quản nền tảng" tận tâm, không nương tay. Cốt lõi của câu chuyện rất đơn giản: Three Arrows Capital là một khách hàng lớn trên nền tảng, nhưng cũng là một con bạc không tuân thủ quy tắc. Khi vụ sụp đổ của Terra/LUNA gây ra cơn sóng thần thị trường, tài khoản của Three Arrows bị thua lỗ nặng nề, mức ký quỹ của họ đã giảm xuống dưới ngưỡng an toàn theo quy định của hợp đồng, dẫn đến việc vi phạm rõ ràng.
FTX tuyên bố rằng họ đã liên hệ với Three Arrows nhiều lần để yêu cầu một cuộc gọi ký quỹ, nhưng bên kia đã bị điếc. Điều thậm chí còn quá mức hơn là thay vì bổ sung tiền, Three Arrows đã đảo ngược việc rút Ethereum trị giá 18 triệu đô la từ tài khoản vốn đã bấp bênh. Trong mắt FTX, điều này tương đương với việc ăn cắp từ một ngôi nhà đang cháy. Đối mặt với hành vi nghiêm trọng này, FTX cho biết hành động của họ là quản lý rủi ro hoàn toàn có lập trình và không thiên vị. Theo thỏa thuận, họ buộc thanh lý một phần tài sản của Three Arrows để ngăn tài khoản của họ trở nên âm, từ đó gây tổn hại đến lợi ích của nền tảng và những khách hàng vô tội khác.
Dưới sự chỉ đạo của John Ray III, "vị vua thanh lý", đội ngũ luật sư của FTX tỏ ra rất tự tin. Họ nhấn mạnh với tòa án rằng các chủ nợ của FTX không nên, và không thể trở thành "người tiếp quản" cho các giao dịch thất bại của Three Arrows Capital. Câu chuyện của họ đã định hình FTX như một "người canh giữ có trách nhiệm" bảo vệ mọi người trong cơn bão.
Và sổ sách của Three Arrows Capital kể một câu chuyện về "âm mưu và truy sát".
Cuốn sổ này bắt đầu từ một đống đổ nát. Khi những người thanh lý của Three Arrows được giao nhiệm vụ tiếp quản công ty, họ phát hiện ra rằng ổ cứng trong văn phòng đã bị tháo rời, máy tính biến mất, gần như không tìm thấy bất kỳ hồ sơ hữu ích nào. Người sáng lập Su Zhu và Kyle cực kỳ không hợp tác, khiến cho công việc thanh lý trở nên khó khăn như lên trời.
Trong trạng thái thông tin trống rỗng, người thanh lý ban đầu chỉ có thể dựa vào những manh mối rời rạc để nộp một yêu cầu bồi thường kiểu "đặt chỗ" trị giá 120 triệu USD cho FTX. Tuy nhiên, khi họ vượt qua các rào cản pháp lý và cuối cùng nhận được một lượng lớn dữ liệu giao dịch gốc từ FTX, một bức tranh đáng kinh ngạc đã xuất hiện. Họ phát hiện ra rằng, trong chỉ hai ngày ngắn ngủi mà FTX tuyên bố Three Arrows vỡ nợ và thực hiện thanh lý, tài khoản của Three Arrows đã bị "cướp đi" với tài sản trị giá lên tới 1,53 tỷ USD.
Phát hiện này đã hoàn toàn thay đổi hướng đi của câu chuyện. Người thanh lý của Three Arrows ngay lập tức đã nộp đơn lên tòa án, yêu cầu tăng số tiền bồi thường từ 120 triệu lên 1,53 tỷ. Phía FTX dĩ nhiên phản đối mạnh mẽ, cho rằng đây là hành động vô lý. Nhưng thẩm phán chủ tọa đã đưa ra một phán quyết then chốt: ông cho rằng, lý do Three Arrows sửa đổi yêu cầu bồi thường muộn như vậy phần lớn là do FTX tự gây ra, vì FTX đã nhiều lần chậm trễ trong việc cung cấp dữ liệu quan trọng.
Sự công nhận pháp lý này đã cung cấp một sự ủng hộ chính thức mạnh mẽ cho "thuyết âm mưu" của Sam. Nếu các hoạt động thanh lý của FTX thực sự minh bạch và công bằng như họ đã nói, tại sao họ lại phải ngăn cản và kéo dài việc cung cấp dữ liệu giao dịch? Trừ khi, ở phía sau cuốn sổ kế toán này, ẩn chứa những bí mật sâu sắc và tăm tối hơn.
Tâm điểm của trò lừa đảo: Tín hiệu cầu cứu của Alameda
Để giải mã bí ẩn này, chúng ta phải xé bỏ chiếc mặt nạ "kỵ sĩ trắng" của SBF, xem xét vào tháng 6 năm 2022, khi anh ta đóng vai cứu tinh chỉ đạo mọi thứ, trái tim đế chế của chính anh ta đang xảy ra những vụ nổ nội bộ chết người như thế nào.
Nhân chứng quan trọng là bạn gái cũ của SBF, người đứng đầu "đế chế bóng" Alameda Research của anh ta - Caroline Ellison.
Trong phiên tòa hình sự sau này của SBF, Caroline, với tư cách là nhân chứng buộc tội, đã tiết lộ một bí mật chấn động đến toàn thế giới. Cô xác nhận rằng, ngay trong tuần mà FTX một cách nghiêm túc lấy lý do "thiếu margin" để "thanh lý" Three Arrows Capital, công ty của cô, Alameda, cũng đã chịu thiệt hại thảm khốc do sự sụp đổ của Terra, với hàng tỷ đô la bị thâm hụt trên bảng cân đối kế toán. Các chủ nợ lớn như những con cá mập ngửi thấy mùi máu, điên cuồng gọi điện thúc giục thu hồi nợ.
Alameda sắp không trụ nổi nữa. Phải làm sao? Caroline run rẩy nói ra câu trả lời tại tòa: Là SBF đã chỉ đạo tôi thực hiện những tội ác này. Anh ta đã khiến cô mở một "cánh cửa bí mật", từ kho tiền của khách hàng FTX, "vay" hàng tỷ đô la để trả nợ cho Alameda.
Lời chứng này như một tia chớp, ngay lập tức chiếu sáng trung tâm tăm tối của toàn bộ sự kiện. Hóa ra, trong khi FTX đóng vai trò là "người cai ngục tàn nhẫn", "đứa con yêu" Alameda của nó lại đang bí mật và bất hợp pháp nhận "truyền máu vô hạn" từ quỹ của khách hàng FTX do một lỗ hổng tài chính có bản chất tương tự nhưng quy mô lớn hơn nhiều.
Dữ liệu trên chuỗi cung cấp bằng chứng lạnh lùng cho lời nói dối này.
Báo cáo của công ty phân tích blockchain Nansen cho thấy, ngay trong khoảng giữa tháng 6 năm 2022, trong thời gian sụp đổ của Three Arrows, Alameda đã gửi khoảng 4 tỷ USD FTT token đến địa chỉ ví FTX. FTT là đồng tiền nền tảng do FTX tự phát hành, giá trị của nó hoàn toàn được FTX hỗ trợ. Hành động này chẳng khác gì việc dùng "đậu vui vẻ" được in từ sân sau của chính mình, gần như không có tính thanh khoản thực sự, làm tài sản thế chấp để đổi lấy vàng bạc thật sự mà khách hàng gửi vào kho của FTX.
Bây giờ, khi chúng ta nhìn lại màn trình diễn công khai của SBF lúc đó, thật sự là cấp độ Oscar. Anh ta vừa âm thầm chuyển nhượng tài khoản khách hàng một cách điên cuồng, vừa nhận phỏng vấn từ các phương tiện truyền thông như Forbes, một cách hời hợt tuyên bố rằng, chúng tôi sẵn sàng thực hiện một giao dịch có phần tồi tệ, nếu đó là cái giá cần thiết để ổn định tình hình và bảo vệ khách hàng.
Lời phát biểu hào phóng này, giờ đây nghe thật châm biếm. Ông không phải là một người tham gia vững chắc trong việc đưa ra sự trợ giúp, mà là một kẻ lừa đảo không có khả năng chi trả, bề ngoài thì mạnh mẽ nhưng bên trong yếu ớt. Cái gọi là "cứu trợ" của ông, chỉ nhằm ngăn chặn những quân domino tiếp tục đổ xuống, qua đó phơi bày rằng chính ông mới là cái lỗ hổng lớn nhất.
Khi chúng ta ghép những mảnh ghép này lại, lời biện minh của người sáng lập Three Arrows về việc "SBF đã săn lùng chúng tôi" không còn có vẻ như chỉ là gió thoảng. Đối với FTX/Alameda, đã rơi vào tuyệt vọng vào tháng 6 năm 2022, việc thanh lý một đối tác giao dịch lớn với đòn bẩy cao như Three Arrows có động cơ rõ ràng: Thứ nhất, là "giết người cướp của", ngay lập tức có được tính thanh khoản cần thiết để lấp vào lỗ hổng của mình; Thứ hai, là "giết gà dọa khỉ", bằng cách loại bỏ một nguồn rủi ro khổng lồ trên thị trường, để ổn định tâm lý và che giấu sự thật rằng chính họ cũng đã "bị thương".
Họ không phải đang thực hiện quy tắc, mà là một người đang đuối nước, cố gắng kéo người khác bên cạnh chỉ để bản thân có thể thở thêm một chút.
Ma của Lehman Brothers
Đặt cuộc tranh chấp này trong bối cảnh lịch sử lớn hơn, chúng ta sẽ nhận ra rằng, mô hình của nó không mới mẻ. Bóc tách lớp vỏ kỹ thuật đầy thuật ngữ và mã số của tiền điện tử, cốt lõi của nó chỉ là phiên bản của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, là "vòng lặp" của câu chuyện về sự sụp đổ của Lehman Brothers.
Hai tội lỗi gốc rễ của hai cuộc khủng hoảng đều giống nhau: không thể tách biệt tài sản của khách hàng.
Đây là ranh giới không thể chạm tới trong thế giới tài chính. Dù là ngân hàng truyền thống cách đây một trăm năm, hay là sàn giao dịch tiền điện tử ngày nay, tiền của khách hàng là tiền của khách hàng, nền tảng không có quyền sử dụng. Tuy nhiên, sau khi Lehman Brothers phá sản, người ta phát hiện ra rằng họ có "sự thiếu sót đáng kinh ngạc" và "hành vi vi phạm quy định ở quy mô đáng kinh ngạc" trong việc phân tách quỹ của khách hàng. Hệ thống gian lận toàn bộ của FTX, thậm chí còn được xây dựng dựa trên việc trộn lẫn tài sản của khách hàng với quỹ giao dịch tự doanh của Alameda. Đây là một sự chuyển giao rủi ro thảm khốc, biến khách hàng từ chủ sở hữu tài sản thành chủ nợ không có bảo đảm của nền tảng.
Kết thúc của hai cuộc khủng hoảng đều giống nhau: một cuộc thanh toán kéo dài, hỗn loạn.
Sự phá sản của Lehman Brothers liên quan đến hàng nghìn tỷ đô la nợ và các công ty con trải rộng trên toàn cầu, quá trình giải quyết vấn đề này đã tiêu tốn nhiều năm. Hiện nay, người thanh lý của FTX, John Ray III, đang phải đối mặt với tình huống khó khăn tương tự. Cấu trúc công ty không minh bạch, hồ sơ tài chính thiếu thốn, tài sản kỹ thuật số khó định giá... tất cả những điều này khiến công việc thanh lý trở nên khó khăn.
Lịch sử sẽ không đơn giản lặp lại, nhưng nó sẽ có những vần điệu tương tự. Huyền thoại về FTX và Three Arrows không phải là một vấn đề "crypto" độc nhất, mà là một câu chuyện kinh điển về sự kiêu ngạo trong tài chính, sự thất bại của quản lý và lòng tham của con người, chỉ là được khoác lên một chiếc áo mới mang tên "Web3".
Không có kết thúc của anh hùng
Vậy, sự thật của cuộc tranh chấp "sổ sách địa ngục" trị giá 1,5 tỷ đô la này là gì?
Sự thật là, đây hoàn toàn không phải là một vụ kiện hợp đồng về "ai vi phạm hợp đồng", mà là một trò chơi sinh tồn "đen ăn đen" trần trụi. Three Arrows Capital, dĩ nhiên là một "con bạc siêu hạng" tham lam, liều lĩnh, và cuối cùng tự gây ra họa cho mình, sự sụp đổ của nó là do chính nó gây ra. Nhưng FTX, cũng không phải là một nền tảng vô tội, làm theo quy tắc. Nó là một "kẻ lừa đảo" đã bị biến chất, nhưng lại ngụy trang sức khỏe bằng cách "hiến tế" một đối thủ khác.
Một con bạc sắp chết, gặp một kẻ lừa đảo giả trang. Tại cái lò mổ tiền điện tử không có quy tắc, chỉ có luật rừng, họ đã diễn ra màn cuối cùng của cuộc chiến đẫm máu.
Phán quyết cuối cùng của tòa án Delaware có thể đặt ra một số quy tắc cho các vụ phá sản tiền điện tử trong tương lai. Nhưng đối với ngành công nghiệp trẻ tuổi khao khát lật đổ tài chính truyền thống này, các phán quyết lịch sử đã sớm viết rằng: khi một hệ thống thiếu sự giám sát mạnh mẽ, thiếu hồ sơ minh bạch, khi khẩu hiệu "không cần tin tưởng" cuối cùng trở thành sự tôn sùng mù quáng đối với một vài "ông lớn", thì ở đây không có anh hùng, chỉ có những kẻ săn mồi với những bộ mặt khác nhau.
Lòng tham và nỗi sợ của con người chưa bao giờ thay đổi. Cuộc "chiến tranh của những người đã chết" giữa FTX và Three Arrows chỉ là một phiên bản "coin circle" của vô số câu chuyện tham lam trên Phố Wall suốt một thế kỷ qua.
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
15 tỷ USD nợ xấu, SBF làm thế nào để săn lùng đế chế ung thư đứng sau Three Arrows?
Chiến tranh bùng nổ trở lại! Vào ngày 23 tháng 6, đội ngũ thanh lý phá sản của FTX đã chính thức ném một quả bom nặng vào tòa án. Họ đã hoàn toàn bác bỏ yêu cầu bồi thường khổng lồ lên tới 1,53 tỷ USD của Three Arrows Capital (3AC), yêu cầu thẩm phán xóa bỏ hoàn toàn. Cái tát vang dội này đã ngay lập tức làm cho cuộc "chiến tranh linh hồn" kéo dài nhiều năm này lại một lần nữa leo thang. Hai đế chế tiền điện tử đã nằm xuống, "linh hồn" của chúng lại một lần nữa cắn xé nhau tại tòa án, và cuộc xung đột pháp lý mới nhất này cũng mở ra một chương mới cho sự kiện "sinh mệnh rối rắm" đen tối và hỗn loạn nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Để hiểu rõ vở kịch lớn này, chúng ta phải trước tiên tìm hiểu về ba nhân vật then chốt trên bàn cờ, cũng như những cơn bão máu và nước mắt đủ sức để được chuyển thể thành một bộ phim Hollywood đằng sau họ.
Người đầu tiên là SBF (Sam Bankman-Fried) với kiểu tóc bù xù, người sáng lập đế chế FTX. Trước khi xảy ra vụ sụp đổ lớn vào năm 2022, anh ta là một vị thần trong thế giới tiền điện tử, là "kị sĩ áo trắng" trong mắt vô số tín đồ. Truyền thông đã so sánh anh với J.P. Morgan, và các chính trị gia coi anh như khách quý. Anh ta với mái tóc rối bù, mặc quần short và áo phông, mang hình ảnh của một thiên tài không quan tâm đến hình thức, tuyên bố sẽ cứu thế giới bằng tiền điện tử. Tuy nhiên, khi đế chế sụp đổ, người ta mới nhận ra rằng, dưới lớp áo giáp của "kị sĩ" này, chẳng có gì cả, anh ta chỉ là một "kẻ lừa đảo thế kỷ" bị kết án 25 năm tù.
Người thứ hai là hai nhà sáng lập của Three Arrows Capital (3AC), Su Zhu và Kyle Davies. Họ được coi là "vua cờ bạc" trong giới tiền điện tử, nổi tiếng với sự kiêu ngạo, hăng hái và đòn bẩy khổng lồ hàng tỷ đô la. Triết lý đầu tư của họ, "lý thuyết siêu chu kỳ", từng được coi là kim chỉ nam, và mọi hành động của họ đều có khả năng làm đảo lộn thị trường. Nhưng khi thị trường đảo chiều, cái gọi là "huyền thoại" của họ đã được chứng minh chỉ là một quả bong bóng khổng lồ. Sau khi công ty phá sản, hai người đã diễn một vở kịch lớn chạy trốn toàn cầu, một người bị bắt giam ở Singapore, người kia thì dưới ánh nắng Dubai, tiếp tục đóng vai "quý tộc lưu vong".
Người thứ ba là John J. Ray III, một nhân vật thực sự mạnh mẽ. Một trong những điểm nổi bật nhất trong hồ sơ của ông là ông đã xử lý một trong những vụ gian lận lớn nhất trong lịch sử Mỹ - vụ phá sản của Enron. Khi ông được mời để dọn dẹp đống hỗn độn của FTX, vị "vua thanh lý" đã quen với những tình huống lớn này vẫn cảm thấy sốc. Ông thẳng thắn nói trước tòa: Trong hơn bốn mươi năm sự nghiệp của tôi, tôi chưa bao giờ thấy một sự thất bại trong kiểm soát công ty hoàn toàn như vậy và sự thiếu thông tin tài chính đáng tin cậy đến mức này.
Câu chuyện xảy ra giữa ba bên này. Năm 2022, một trận sóng thần sử thi do sự sụp đổ của stablecoin thuật toán Terra/LUNA gây ra, đã quét qua toàn bộ thế giới tiền điện tử. Con tàu sang trọng Three Arrows Capital, được tạo dựng từ đòn bẩy và nợ nần, đã phải chịu đựng cú va chạm đầu tiên, đâm vào tảng băng và nhanh chóng chìm xuống. Ngay sau đó, vài tháng sau, con tàu hàng FTX, tưởng chừng không thể bị phá vỡ, cũng bất ngờ nổ tung, phơi bày một âm mưu hàng tỷ đô la.
Hiện nay, tại tòa án phá sản ở Delaware, hai gã khổng lồ đã "nhập mồ" này, "hồn ma" của chúng lại đang vật lộn vì một "sổ nợ địa ngục" lên tới 1,53 tỷ đô la. Người thanh lý của Three Arrows tuyên bố rằng, vào giây phút cuối cùng trước khi Three Arrows chìm xuống, FTX như một con cá mập khát máu, đã thực hiện một cuộc "tự ăn thịt" hèn hạ, ăn trộm tài sản cuối cùng của họ. Trong khi đó, người thanh lý của FTX lại chế giễu: Các người là những con bạc tự mình chơi hỏng, còn muốn xé một miếng thịt từ những nạn nhân cũng bị cướp sạch như chúng tôi? Không có cửa đâu!
Đây rốt cuộc là một cuộc tống tiền vô liêm sỉ, hay một cuộc đòi lại công lý đến muộn? Để giải mã "cánh cửa bí mật" này, chúng ta phải trở về mùa hè năm 2022 đầy máu, lặn sâu vào đại dương, vớt lên những sự thật bị cố tình chôn vùi.
Một hợp đồng, hai cách nói.
Tại tòa án, các luật sư của hai bên đã kể một câu chuyện hoàn toàn đối lập, như hai cuốn sổ ghi chép cùng một sự kiện nhưng nội dung lại khác nhau.
Sổ sách của FTX ghi lại một câu chuyện về "trật tự và quy tắc".
Trong cuốn sổ này, FTX là một "người cai quản nền tảng" tận tâm, không nương tay. Cốt lõi của câu chuyện rất đơn giản: Three Arrows Capital là một khách hàng lớn trên nền tảng, nhưng cũng là một con bạc không tuân thủ quy tắc. Khi vụ sụp đổ của Terra/LUNA gây ra cơn sóng thần thị trường, tài khoản của Three Arrows bị thua lỗ nặng nề, mức ký quỹ của họ đã giảm xuống dưới ngưỡng an toàn theo quy định của hợp đồng, dẫn đến việc vi phạm rõ ràng.
FTX tuyên bố rằng họ đã liên hệ với Three Arrows nhiều lần để yêu cầu một cuộc gọi ký quỹ, nhưng bên kia đã bị điếc. Điều thậm chí còn quá mức hơn là thay vì bổ sung tiền, Three Arrows đã đảo ngược việc rút Ethereum trị giá 18 triệu đô la từ tài khoản vốn đã bấp bênh. Trong mắt FTX, điều này tương đương với việc ăn cắp từ một ngôi nhà đang cháy. Đối mặt với hành vi nghiêm trọng này, FTX cho biết hành động của họ là quản lý rủi ro hoàn toàn có lập trình và không thiên vị. Theo thỏa thuận, họ buộc thanh lý một phần tài sản của Three Arrows để ngăn tài khoản của họ trở nên âm, từ đó gây tổn hại đến lợi ích của nền tảng và những khách hàng vô tội khác.
Dưới sự chỉ đạo của John Ray III, "vị vua thanh lý", đội ngũ luật sư của FTX tỏ ra rất tự tin. Họ nhấn mạnh với tòa án rằng các chủ nợ của FTX không nên, và không thể trở thành "người tiếp quản" cho các giao dịch thất bại của Three Arrows Capital. Câu chuyện của họ đã định hình FTX như một "người canh giữ có trách nhiệm" bảo vệ mọi người trong cơn bão.
Và sổ sách của Three Arrows Capital kể một câu chuyện về "âm mưu và truy sát".
Cuốn sổ này bắt đầu từ một đống đổ nát. Khi những người thanh lý của Three Arrows được giao nhiệm vụ tiếp quản công ty, họ phát hiện ra rằng ổ cứng trong văn phòng đã bị tháo rời, máy tính biến mất, gần như không tìm thấy bất kỳ hồ sơ hữu ích nào. Người sáng lập Su Zhu và Kyle cực kỳ không hợp tác, khiến cho công việc thanh lý trở nên khó khăn như lên trời.
Trong trạng thái thông tin trống rỗng, người thanh lý ban đầu chỉ có thể dựa vào những manh mối rời rạc để nộp một yêu cầu bồi thường kiểu "đặt chỗ" trị giá 120 triệu USD cho FTX. Tuy nhiên, khi họ vượt qua các rào cản pháp lý và cuối cùng nhận được một lượng lớn dữ liệu giao dịch gốc từ FTX, một bức tranh đáng kinh ngạc đã xuất hiện. Họ phát hiện ra rằng, trong chỉ hai ngày ngắn ngủi mà FTX tuyên bố Three Arrows vỡ nợ và thực hiện thanh lý, tài khoản của Three Arrows đã bị "cướp đi" với tài sản trị giá lên tới 1,53 tỷ USD.
Phát hiện này đã hoàn toàn thay đổi hướng đi của câu chuyện. Người thanh lý của Three Arrows ngay lập tức đã nộp đơn lên tòa án, yêu cầu tăng số tiền bồi thường từ 120 triệu lên 1,53 tỷ. Phía FTX dĩ nhiên phản đối mạnh mẽ, cho rằng đây là hành động vô lý. Nhưng thẩm phán chủ tọa đã đưa ra một phán quyết then chốt: ông cho rằng, lý do Three Arrows sửa đổi yêu cầu bồi thường muộn như vậy phần lớn là do FTX tự gây ra, vì FTX đã nhiều lần chậm trễ trong việc cung cấp dữ liệu quan trọng.
Sự công nhận pháp lý này đã cung cấp một sự ủng hộ chính thức mạnh mẽ cho "thuyết âm mưu" của Sam. Nếu các hoạt động thanh lý của FTX thực sự minh bạch và công bằng như họ đã nói, tại sao họ lại phải ngăn cản và kéo dài việc cung cấp dữ liệu giao dịch? Trừ khi, ở phía sau cuốn sổ kế toán này, ẩn chứa những bí mật sâu sắc và tăm tối hơn.
Tâm điểm của trò lừa đảo: Tín hiệu cầu cứu của Alameda
Để giải mã bí ẩn này, chúng ta phải xé bỏ chiếc mặt nạ "kỵ sĩ trắng" của SBF, xem xét vào tháng 6 năm 2022, khi anh ta đóng vai cứu tinh chỉ đạo mọi thứ, trái tim đế chế của chính anh ta đang xảy ra những vụ nổ nội bộ chết người như thế nào.
Nhân chứng quan trọng là bạn gái cũ của SBF, người đứng đầu "đế chế bóng" Alameda Research của anh ta - Caroline Ellison.
Trong phiên tòa hình sự sau này của SBF, Caroline, với tư cách là nhân chứng buộc tội, đã tiết lộ một bí mật chấn động đến toàn thế giới. Cô xác nhận rằng, ngay trong tuần mà FTX một cách nghiêm túc lấy lý do "thiếu margin" để "thanh lý" Three Arrows Capital, công ty của cô, Alameda, cũng đã chịu thiệt hại thảm khốc do sự sụp đổ của Terra, với hàng tỷ đô la bị thâm hụt trên bảng cân đối kế toán. Các chủ nợ lớn như những con cá mập ngửi thấy mùi máu, điên cuồng gọi điện thúc giục thu hồi nợ.
Alameda sắp không trụ nổi nữa. Phải làm sao? Caroline run rẩy nói ra câu trả lời tại tòa: Là SBF đã chỉ đạo tôi thực hiện những tội ác này. Anh ta đã khiến cô mở một "cánh cửa bí mật", từ kho tiền của khách hàng FTX, "vay" hàng tỷ đô la để trả nợ cho Alameda.
Lời chứng này như một tia chớp, ngay lập tức chiếu sáng trung tâm tăm tối của toàn bộ sự kiện. Hóa ra, trong khi FTX đóng vai trò là "người cai ngục tàn nhẫn", "đứa con yêu" Alameda của nó lại đang bí mật và bất hợp pháp nhận "truyền máu vô hạn" từ quỹ của khách hàng FTX do một lỗ hổng tài chính có bản chất tương tự nhưng quy mô lớn hơn nhiều.
Dữ liệu trên chuỗi cung cấp bằng chứng lạnh lùng cho lời nói dối này.
Báo cáo của công ty phân tích blockchain Nansen cho thấy, ngay trong khoảng giữa tháng 6 năm 2022, trong thời gian sụp đổ của Three Arrows, Alameda đã gửi khoảng 4 tỷ USD FTT token đến địa chỉ ví FTX. FTT là đồng tiền nền tảng do FTX tự phát hành, giá trị của nó hoàn toàn được FTX hỗ trợ. Hành động này chẳng khác gì việc dùng "đậu vui vẻ" được in từ sân sau của chính mình, gần như không có tính thanh khoản thực sự, làm tài sản thế chấp để đổi lấy vàng bạc thật sự mà khách hàng gửi vào kho của FTX.
Bây giờ, khi chúng ta nhìn lại màn trình diễn công khai của SBF lúc đó, thật sự là cấp độ Oscar. Anh ta vừa âm thầm chuyển nhượng tài khoản khách hàng một cách điên cuồng, vừa nhận phỏng vấn từ các phương tiện truyền thông như Forbes, một cách hời hợt tuyên bố rằng, chúng tôi sẵn sàng thực hiện một giao dịch có phần tồi tệ, nếu đó là cái giá cần thiết để ổn định tình hình và bảo vệ khách hàng.
Lời phát biểu hào phóng này, giờ đây nghe thật châm biếm. Ông không phải là một người tham gia vững chắc trong việc đưa ra sự trợ giúp, mà là một kẻ lừa đảo không có khả năng chi trả, bề ngoài thì mạnh mẽ nhưng bên trong yếu ớt. Cái gọi là "cứu trợ" của ông, chỉ nhằm ngăn chặn những quân domino tiếp tục đổ xuống, qua đó phơi bày rằng chính ông mới là cái lỗ hổng lớn nhất.
Khi chúng ta ghép những mảnh ghép này lại, lời biện minh của người sáng lập Three Arrows về việc "SBF đã săn lùng chúng tôi" không còn có vẻ như chỉ là gió thoảng. Đối với FTX/Alameda, đã rơi vào tuyệt vọng vào tháng 6 năm 2022, việc thanh lý một đối tác giao dịch lớn với đòn bẩy cao như Three Arrows có động cơ rõ ràng: Thứ nhất, là "giết người cướp của", ngay lập tức có được tính thanh khoản cần thiết để lấp vào lỗ hổng của mình; Thứ hai, là "giết gà dọa khỉ", bằng cách loại bỏ một nguồn rủi ro khổng lồ trên thị trường, để ổn định tâm lý và che giấu sự thật rằng chính họ cũng đã "bị thương".
Họ không phải đang thực hiện quy tắc, mà là một người đang đuối nước, cố gắng kéo người khác bên cạnh chỉ để bản thân có thể thở thêm một chút.
Ma của Lehman Brothers
Đặt cuộc tranh chấp này trong bối cảnh lịch sử lớn hơn, chúng ta sẽ nhận ra rằng, mô hình của nó không mới mẻ. Bóc tách lớp vỏ kỹ thuật đầy thuật ngữ và mã số của tiền điện tử, cốt lõi của nó chỉ là phiên bản của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, là "vòng lặp" của câu chuyện về sự sụp đổ của Lehman Brothers.
Hai tội lỗi gốc rễ của hai cuộc khủng hoảng đều giống nhau: không thể tách biệt tài sản của khách hàng.
Đây là ranh giới không thể chạm tới trong thế giới tài chính. Dù là ngân hàng truyền thống cách đây một trăm năm, hay là sàn giao dịch tiền điện tử ngày nay, tiền của khách hàng là tiền của khách hàng, nền tảng không có quyền sử dụng. Tuy nhiên, sau khi Lehman Brothers phá sản, người ta phát hiện ra rằng họ có "sự thiếu sót đáng kinh ngạc" và "hành vi vi phạm quy định ở quy mô đáng kinh ngạc" trong việc phân tách quỹ của khách hàng. Hệ thống gian lận toàn bộ của FTX, thậm chí còn được xây dựng dựa trên việc trộn lẫn tài sản của khách hàng với quỹ giao dịch tự doanh của Alameda. Đây là một sự chuyển giao rủi ro thảm khốc, biến khách hàng từ chủ sở hữu tài sản thành chủ nợ không có bảo đảm của nền tảng.
Kết thúc của hai cuộc khủng hoảng đều giống nhau: một cuộc thanh toán kéo dài, hỗn loạn.
Sự phá sản của Lehman Brothers liên quan đến hàng nghìn tỷ đô la nợ và các công ty con trải rộng trên toàn cầu, quá trình giải quyết vấn đề này đã tiêu tốn nhiều năm. Hiện nay, người thanh lý của FTX, John Ray III, đang phải đối mặt với tình huống khó khăn tương tự. Cấu trúc công ty không minh bạch, hồ sơ tài chính thiếu thốn, tài sản kỹ thuật số khó định giá... tất cả những điều này khiến công việc thanh lý trở nên khó khăn.
Lịch sử sẽ không đơn giản lặp lại, nhưng nó sẽ có những vần điệu tương tự. Huyền thoại về FTX và Three Arrows không phải là một vấn đề "crypto" độc nhất, mà là một câu chuyện kinh điển về sự kiêu ngạo trong tài chính, sự thất bại của quản lý và lòng tham của con người, chỉ là được khoác lên một chiếc áo mới mang tên "Web3".
Không có kết thúc của anh hùng
Vậy, sự thật của cuộc tranh chấp "sổ sách địa ngục" trị giá 1,5 tỷ đô la này là gì?
Sự thật là, đây hoàn toàn không phải là một vụ kiện hợp đồng về "ai vi phạm hợp đồng", mà là một trò chơi sinh tồn "đen ăn đen" trần trụi. Three Arrows Capital, dĩ nhiên là một "con bạc siêu hạng" tham lam, liều lĩnh, và cuối cùng tự gây ra họa cho mình, sự sụp đổ của nó là do chính nó gây ra. Nhưng FTX, cũng không phải là một nền tảng vô tội, làm theo quy tắc. Nó là một "kẻ lừa đảo" đã bị biến chất, nhưng lại ngụy trang sức khỏe bằng cách "hiến tế" một đối thủ khác.
Một con bạc sắp chết, gặp một kẻ lừa đảo giả trang. Tại cái lò mổ tiền điện tử không có quy tắc, chỉ có luật rừng, họ đã diễn ra màn cuối cùng của cuộc chiến đẫm máu.
Phán quyết cuối cùng của tòa án Delaware có thể đặt ra một số quy tắc cho các vụ phá sản tiền điện tử trong tương lai. Nhưng đối với ngành công nghiệp trẻ tuổi khao khát lật đổ tài chính truyền thống này, các phán quyết lịch sử đã sớm viết rằng: khi một hệ thống thiếu sự giám sát mạnh mẽ, thiếu hồ sơ minh bạch, khi khẩu hiệu "không cần tin tưởng" cuối cùng trở thành sự tôn sùng mù quáng đối với một vài "ông lớn", thì ở đây không có anh hùng, chỉ có những kẻ săn mồi với những bộ mặt khác nhau.
Lòng tham và nỗi sợ của con người chưa bao giờ thay đổi. Cuộc "chiến tranh của những người đã chết" giữa FTX và Three Arrows chỉ là một phiên bản "coin circle" của vô số câu chuyện tham lam trên Phố Wall suốt một thế kỷ qua.