Cannes'deki EthCC'de beklenen konuşmasında Vitalik Buterin, merkeziyetsizliğin tarihini ve zorluklarını yeniden ele aldı ve blok zinciri teknolojisinin, özellikle de Ethereum'un, kurucu ilkelerine sadık kalabilmesi için nasıl evrilmesi gerektiğini vurguladı.
Buterin, web 1.0'ın orijinal vizyonunun, her kullanıcının bir yayıncı ve kendi verilerinin sahibi olabileceği, aracılar veya merkezi otoriteler olmadan, özgür bir internet olduğu şeklinde hatırlatarak başladı.
Bu ütopya, ancak gerçeklikle çelişti: web 2.0'ın gelişi, kapalı platformlar olan ve birkaç oyuncunun – büyük teknoloji şirketlerinin – erişimi, verileri ve oyun kurallarını kontrol ettiği sözde “çitli bahçelerin” ortaya çıkmasına yol açtı. Açıklık ve şeffaflık vaatleri, genellikle hem hükümetler hem de şirketler tarafından yeni kontrol ve gözetim mekanizmalarına dönüşmüştür.
Vitalik Buterin: teknikten sosyal sorumluluğa
Buterin, Philip Galizia'nın “Kriptografik Çalışmanın Ahlaki Karakteri” başlıklı ünlü denyesini anarak, kriptografi alanında çalışanların yaratımlarının sosyal etkileri için sorumluluk alması gerektiğini vurguladı. Teknolojik iyimserlik - teknolojinin otomatik olarak faydalar getirdiği fikri - genellikle gerçeklerle çürütülmüştür: ilerleme asla bedava değildir, bilinçli seçimlerin ve düzeltici eylemlerin sonucudur.
Buterin'e göre, Amerikan şehirlerindeki kirliliğe karşı verilen mücadelenin örneği, teknolojik iyileştirmelerin yalnızca sorunlar tanındığında ve bunları çözmek için aktif adımlar atıldığında gerçekleştiğini göstermektedir. Bu akıl yürütmeyi kripto dünyasına uyguladığında, Buterin, ana hedefin alanı büyütmek olduğu öncü aşamanın artık sona erdiğini savunuyor. Bugün, büyük şirketler ve önde gelen siyasi figürler tarafından benimsenen blok zinciri ile, kendi başına büyüme artık otomatik bir iyilik değil.
Merkeziyetsizlik: söylemin ötesinde
Buterin, merkeziyetsizliğin üç seviyesini ayırıyor:
Seviye bir: merkeziyetsizlik, beyan edilmiş bir değer olarak, ancak her zaman pratikte gerçekleştirilmez.
Seviye iki: merkeziyetsiz teknolojilerin kullanımı, ancak kullanıcılar için gerçek özgürlüğü garanti etmemektedir.
Seviye üç: kullanıcılar için gerçek özgürlük sağlayan merkeziyetsizlik.
Buterin'e göre sorulması gereken ana soru şudur:
"Gerçekten kullanıcıları daha özgür mü yapıyoruz?"
Birçok proje, blok zinciri teknolojilerini kullanmalarına rağmen, hala merkezi modellere düşmektedir; bu durum, ani güncellemeler veya arka kapılar kullanıcıların güvenliğini ve özerkliğini tehlikeye atabilir.
Pratik örnekler: arayüzler, yönetişim, kimlik ve gizlilik
Buterin, merkeziyetsizliğin pratikte nasıl ihanet edilebileceğine dair birkaç somut örnek verdi:
Merkezi arayüzler: arka uç güvenli ve merkeziyetsiz olsa bile, merkezi bir sunucu tarafından yönetilen bir web arayüzü, tüm sistemin zayıf noktası haline gelebilir.
Zincir üstü yönetişim: token tabanlı yönetişim modelleri oy ihalesine dönüşebilir, bu da gücün yoğunlaşmasını destekler ve gerçek demokratik katılımı zayıflatır.
Kimlik yönetimi: sıfır bilgi kanıtlarının kullanımı gizliliği artırabilir, ancak sistem bir kişi için tek bir kimlik zorunlu kılarsa, kullanıcıların zorlamaya maruz kalma ve gizliliğin kaybı riski vardır.
Gizlilik: gizlilik bir seçenek olarak görülmemeli, veri kaybı ise gerçek bir hata olarak değerlendirilmelidir. Veri ihlalleri hem blok zincirinde yazma hem de okuma sırasında meydana gelebilir ve genellikle protokoller yeterince sağlam değildir.
Merkeziyetsizlik için temel testler
Buterin tarafından önerilen en önemli kriterlerden biri, ayrılma testidir: bir platformun tüm sunucuları aniden kaybolursa, kullanıcılar hala varlıklarına erişebilir mi? Bu testi geçen sistemler gerçekten merkeziyetsiz olarak kabul edilebilir. Gizlilik entegre cüzdan veya Farcaster istemcisi gibi bazı cüzdanlar ve uygulamalar, kullanıcıların anahtarlarını dışa aktarmalarına ve özgürce taşınmalarına izin verir, erdemli örnekleri temsil eder.
Güvenlik, güvenilir hesaplama tabanı ve teşvikler
Buterin, bir sistemde ne kadar zayıf nokta bulunduğu üzerine düşünmeye davet ediyor: merkezi güncellemeler olasılığından, manipüle edilebilir oracle'lara, gerçekten güvenilir kod satırlarının sayısına kadar. Güvenilen hesaplama tabanını azaltmak - yani, körü körüne güvenilmesi gereken kod miktarını - güvenliği artırmak için temeldir.
Ayrıca, Buterin protokoller tarafından oluşturulan oyun dinamiklerini analiz etmenin önemini vurguluyor: resmi olarak tarafsız sistemler bile dikkatli tasarlanmadığında güç yoğunlaşmasını destekleyebilir. Android ve açık kaynak yazılım örneği, teknik özgürlüğün otomatik olarak kullanıcılar için gerçek özgürlüğe dönüşmediğini, ticari uygulamalar ve müdahaleci ön yüklemeler nedeniyle göstermektedir.
Kripto topluluğu için bir harekete geçme çağrısı
Buterin, konuşmasını topluluğa bir çağrı ile sona erdiriyor: Gelecek nesillere aktarılmayı hak eden, açıklık, özgürlük, gizlilik ve izin gerektirmeyen erişim sunma kapasitesine sahip bir ekosistem inşa etmek. Ancak bu şekilde Ethereum ve blockchain, sadece başka bir geçici trend ya da birkaçının elindeki bir araç haline gelmekten kaçınabilir.
Sonunda, Buterin, sosyal teşviklerin ve grup dinamiklerinin en idealist projelerin bile kendine referans veren ve kapalı varlıklara dönüşmesine yol açabileceği risklerine dikkat çekiyor. Zorluk, özgün değerleri yaşatmak, açık kaynak, açık standartlar, güvenlik ve sansüre direnç teşvik etmektir.
Sonuç: merkeziyetsizlik bir süreç olarak, bir durum olarak değil.
Cannes'deki Vitalik Buterin'in konuşması, tüm sektör için bir düşünce anını temsil ediyor. Merkeziyetsizlik, bir kez ve her zaman ulaşılması gereken bir durum değil, dikkat, öz eleştiri ve sürekli yenilik gerektiren sürekli bir süreçtir. Ancak bu şekilde blockchain, herkes için daha özgür, daha güvenli ve daha adil bir internet vaadini yerine getirebilir.
This page may contain third-party content, which is provided for information purposes only (not representations/warranties) and should not be considered as an endorsement of its views by Gate, nor as financial or professional advice. See Disclaimer for details.
Vitalik Buterin: “Ethereum, merkeziyetsizlik ve blok zincirinin geleceği”
Cannes'deki EthCC'de beklenen konuşmasında Vitalik Buterin, merkeziyetsizliğin tarihini ve zorluklarını yeniden ele aldı ve blok zinciri teknolojisinin, özellikle de Ethereum'un, kurucu ilkelerine sadık kalabilmesi için nasıl evrilmesi gerektiğini vurguladı.
Buterin, web 1.0'ın orijinal vizyonunun, her kullanıcının bir yayıncı ve kendi verilerinin sahibi olabileceği, aracılar veya merkezi otoriteler olmadan, özgür bir internet olduğu şeklinde hatırlatarak başladı.
Bu ütopya, ancak gerçeklikle çelişti: web 2.0'ın gelişi, kapalı platformlar olan ve birkaç oyuncunun – büyük teknoloji şirketlerinin – erişimi, verileri ve oyun kurallarını kontrol ettiği sözde “çitli bahçelerin” ortaya çıkmasına yol açtı. Açıklık ve şeffaflık vaatleri, genellikle hem hükümetler hem de şirketler tarafından yeni kontrol ve gözetim mekanizmalarına dönüşmüştür.
Vitalik Buterin: teknikten sosyal sorumluluğa
Buterin, Philip Galizia'nın “Kriptografik Çalışmanın Ahlaki Karakteri” başlıklı ünlü denyesini anarak, kriptografi alanında çalışanların yaratımlarının sosyal etkileri için sorumluluk alması gerektiğini vurguladı. Teknolojik iyimserlik - teknolojinin otomatik olarak faydalar getirdiği fikri - genellikle gerçeklerle çürütülmüştür: ilerleme asla bedava değildir, bilinçli seçimlerin ve düzeltici eylemlerin sonucudur.
Buterin'e göre, Amerikan şehirlerindeki kirliliğe karşı verilen mücadelenin örneği, teknolojik iyileştirmelerin yalnızca sorunlar tanındığında ve bunları çözmek için aktif adımlar atıldığında gerçekleştiğini göstermektedir. Bu akıl yürütmeyi kripto dünyasına uyguladığında, Buterin, ana hedefin alanı büyütmek olduğu öncü aşamanın artık sona erdiğini savunuyor. Bugün, büyük şirketler ve önde gelen siyasi figürler tarafından benimsenen blok zinciri ile, kendi başına büyüme artık otomatik bir iyilik değil.
Merkeziyetsizlik: söylemin ötesinde
Buterin, merkeziyetsizliğin üç seviyesini ayırıyor:
Seviye bir: merkeziyetsizlik, beyan edilmiş bir değer olarak, ancak her zaman pratikte gerçekleştirilmez.
Seviye iki: merkeziyetsiz teknolojilerin kullanımı, ancak kullanıcılar için gerçek özgürlüğü garanti etmemektedir.
Seviye üç: kullanıcılar için gerçek özgürlük sağlayan merkeziyetsizlik.
Buterin'e göre sorulması gereken ana soru şudur:
"Gerçekten kullanıcıları daha özgür mü yapıyoruz?"
Birçok proje, blok zinciri teknolojilerini kullanmalarına rağmen, hala merkezi modellere düşmektedir; bu durum, ani güncellemeler veya arka kapılar kullanıcıların güvenliğini ve özerkliğini tehlikeye atabilir.
Pratik örnekler: arayüzler, yönetişim, kimlik ve gizlilik
Buterin, merkeziyetsizliğin pratikte nasıl ihanet edilebileceğine dair birkaç somut örnek verdi:
Merkezi arayüzler: arka uç güvenli ve merkeziyetsiz olsa bile, merkezi bir sunucu tarafından yönetilen bir web arayüzü, tüm sistemin zayıf noktası haline gelebilir.
Zincir üstü yönetişim: token tabanlı yönetişim modelleri oy ihalesine dönüşebilir, bu da gücün yoğunlaşmasını destekler ve gerçek demokratik katılımı zayıflatır.
Kimlik yönetimi: sıfır bilgi kanıtlarının kullanımı gizliliği artırabilir, ancak sistem bir kişi için tek bir kimlik zorunlu kılarsa, kullanıcıların zorlamaya maruz kalma ve gizliliğin kaybı riski vardır.
Gizlilik: gizlilik bir seçenek olarak görülmemeli, veri kaybı ise gerçek bir hata olarak değerlendirilmelidir. Veri ihlalleri hem blok zincirinde yazma hem de okuma sırasında meydana gelebilir ve genellikle protokoller yeterince sağlam değildir.
Merkeziyetsizlik için temel testler
Buterin tarafından önerilen en önemli kriterlerden biri, ayrılma testidir: bir platformun tüm sunucuları aniden kaybolursa, kullanıcılar hala varlıklarına erişebilir mi? Bu testi geçen sistemler gerçekten merkeziyetsiz olarak kabul edilebilir. Gizlilik entegre cüzdan veya Farcaster istemcisi gibi bazı cüzdanlar ve uygulamalar, kullanıcıların anahtarlarını dışa aktarmalarına ve özgürce taşınmalarına izin verir, erdemli örnekleri temsil eder.
Güvenlik, güvenilir hesaplama tabanı ve teşvikler
Buterin, bir sistemde ne kadar zayıf nokta bulunduğu üzerine düşünmeye davet ediyor: merkezi güncellemeler olasılığından, manipüle edilebilir oracle'lara, gerçekten güvenilir kod satırlarının sayısına kadar. Güvenilen hesaplama tabanını azaltmak - yani, körü körüne güvenilmesi gereken kod miktarını - güvenliği artırmak için temeldir.
Ayrıca, Buterin protokoller tarafından oluşturulan oyun dinamiklerini analiz etmenin önemini vurguluyor: resmi olarak tarafsız sistemler bile dikkatli tasarlanmadığında güç yoğunlaşmasını destekleyebilir. Android ve açık kaynak yazılım örneği, teknik özgürlüğün otomatik olarak kullanıcılar için gerçek özgürlüğe dönüşmediğini, ticari uygulamalar ve müdahaleci ön yüklemeler nedeniyle göstermektedir.
Kripto topluluğu için bir harekete geçme çağrısı
Buterin, konuşmasını topluluğa bir çağrı ile sona erdiriyor: Gelecek nesillere aktarılmayı hak eden, açıklık, özgürlük, gizlilik ve izin gerektirmeyen erişim sunma kapasitesine sahip bir ekosistem inşa etmek. Ancak bu şekilde Ethereum ve blockchain, sadece başka bir geçici trend ya da birkaçının elindeki bir araç haline gelmekten kaçınabilir.
Sonunda, Buterin, sosyal teşviklerin ve grup dinamiklerinin en idealist projelerin bile kendine referans veren ve kapalı varlıklara dönüşmesine yol açabileceği risklerine dikkat çekiyor. Zorluk, özgün değerleri yaşatmak, açık kaynak, açık standartlar, güvenlik ve sansüre direnç teşvik etmektir.
Sonuç: merkeziyetsizlik bir süreç olarak, bir durum olarak değil.
Cannes'deki Vitalik Buterin'in konuşması, tüm sektör için bir düşünce anını temsil ediyor. Merkeziyetsizlik, bir kez ve her zaman ulaşılması gereken bir durum değil, dikkat, öz eleştiri ve sürekli yenilik gerektiren sürekli bir süreçtir. Ancak bu şekilde blockchain, herkes için daha özgür, daha güvenli ve daha adil bir internet vaadini yerine getirebilir.